Obecnie kody pocztowe są dla nas standardem. Nie wyobrażamy sobie podawania jakiegokolwiek adresu bez podanie kodu pocztowego. Kiedy wpisujemy kod pocztowy w programie, najczęściej program podpowiada nam nazwę miasta jaką powinniśmy podać. Dla nas kod pocztowy jest tylko ciągiem cyfr, jednak dla poczty to coś więcej. Co kryje się za cyframi kodu pocztowego?

Kod pocztowy - krótka historia

W Polsce kody pocztowe zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 1973 roku. Przed ich wprowadzeniem poszczególne okręgi miast i najważniejszych placówek miały już swoje oznaczenia, jednak odszyfrowaniem adresu zawsze zajmowali się pracownicy poczty. Wszystko to sprawiało, że przesyłki szły naprawdę długo, czasami krążąc po obcej sortowni. Problemem, trochę zabawnym z dzisiejszego punktu widzenia, był brzydki charakter pisma nadawcy. Jeśli pismo nadawcy nie należało do najpiękniejszych, bardzo często dochodziło to pomyłki i wysłania paczki lub listu w zupełnie inne miejsce. Przesyłka ostatecznie trafiała na wskazany adres, jednak w najbardziej ekstremalnych przypadkach, cała procedura doręczenia mogła zająć nawet kilka tygodni.

Po wprowadzeniu kodów pocztowych, proces sortowania przesyłek zaczął przebiegać dużo sprawniej, dzięki czemu było mniej pomyłek, a samo doręczenie odbywało się znacznie szybciej. Co ciekawe dla ówczesnej władzy, był to argument propagandowy, ponieważ nie wymagał od pracownika poczty dobrej znajomości geografii, wystarczyło segregować listy po oznaczeniach cyfrowych.

Kod pocztowy - zasada opracowania i kodowanie

Polskie kody pocztowe mają format dd-ddd, gdzie „d” oznacza cyfrę. Kod pocztowy powinien być umieszczony zawsze z lewej strony nazwy miejscowości ewentualnie nazwy placówki. Oczywiście zagraniczne odpowiedniki, mają różne formaty. Kody pocztowe w Polsce, są tworzone w oparciu się o Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju, w skrócie TERYT.

Cyfry kodu mają swoją kolejność, która również ma swoje znaczenie. Pierwsza cyfra oznacza okręg kodowy (lub inaczej okręg pocztowy) i kiedy omawiany system był wprowadzany, okręgiem takim było jedno województwo, aczkolwiek były również przypadki, kiedy pod taki okręg były wciągane dwa województwa:

• 0 – okręg warszawski (woj. warszawskie)
• 1 – okręg olsztyński (woj. olsztyńskie i białostockie)
• 2 – okręg lubelski (woj. lubelskie i kieleckie)
• 3 – okręg krakowski (woj. krakowskie i rzeszowskie)
• 4 – okręg katowicki (woj. katowickie i opolskie)
• 5 – okręg wrocławski (woj. wrocławskie)
• 6 – okręg poznański (woj. poznańskie i zielonogórskie)
• 7 – okręg szczeciński (woj. szczecińskie i koszalińskie)
• 8 – okręg gdański (woj. gdańskie i bydgoskie)
• 9 – okręg łódzki (woj. łódzkie)

Druga cyfra określa tzw. strefę kodową, mówiąc prościej obszar miasta wojewódzkiego. Największe miasta, takie jak Warszawa, mają przydzieloną od jednej do nawet sześciu kombinacji cyfr strefowych. W przypadku Stolicy jest to od 00 do 04, ale 05-xxx oznacza powiat który jest poza granicą Warszawy, ale znajduje się wokół niej.

Trzecia cyfra kodu pocztowego to tzw. sektor kodowy. Cyfra ta oznacza obszar, który jest podległy konkretnej rozdzielni (kiedyś były to stare powiaty). Cyfra 9 jest zarezerwowana głównie dla skrytek pocztowych oraz placówek Poczty Polskiej.

Co ciekawe w tzw. spisie kodowym istnieją instytucje, które posiadają swój odrębny kod. Takimi instytucjami są np.: Telewizja Polska, niektóre banki, oddziały ZUS, uczelnie czy gazety.

Kody pocztowe w transporcie międzynarodowym

Kody pocztowe pomagają nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Zlecając przesyłkę w dowolne miejsce na Ziemi musimy znać odpowiedni kod pocztowy. W różnych krajach kody przyjmują różne formy - zmienia się m.in ilość znaków. Aby sprawnie odnajdywać właściwe kody pocztowe dobre systemy oferują wyszukiwarki kodów wraz z bazami powiązanych miejscowości. W systemie Atom ERP baza kontaktowa może zostać oparta o zaimportowana listę kodów pocztowych wszystkich krajów europejskich. Wprowadzanie adresu sprowadza się wtedy do podania fragmentu kodu pocztowego lub nazwy miasta, a system sam odnajduje i podaje do wyboru pasujące zestawy kodów, miast i krajów.

Taka baza kodów pocztowych w systemie znacznie upraszcza codzienną pracę spedytorów a także minimalizuje ryzyko popełnienia błędu i wysłania przesyłki na drugi koniec świata z powodu literówki